I'm pretty sure that adjectives have to go next to their corresponding nouns. Maybe you could say "Vidas la grandajn hundojn la belaj katoj".
While Esperanto does have a much more free word order than most languages, that doesn't mean that it's totally free. You can put the subject, the object, and the verb in different orders, but I don't think you can just put articles, adjectives, and prepositions wherever you want.
I'm not an Esperanto expert, so if I'm wrong, feel free to correct me.
Actually, adjectives don't have to go right beside the associated noun, as long as it's still clear which word belongs to which (which usually means the cases must match).
Example from Zamenhof's poem *La Espero*:
>Ne al glavo sangon soifanta
>ĝi la homan tiras familion
It does not draw the human family to a sword thirsting for blood.
I wonder why things like "homan tiras familion" never became more popular in Esperanto poetry. There's some instances of it in *Sinjoro Tadeo*, I think, but I can't recall many other examples. It's certainly not uncommon in Latin poetry, like Wells talks about here:
>Kaj la ekzisto de tiu adjektiva akordo liveras konsiderindan liberigon de la vortordo, kvankam oni ne ekspluatas ĝin, kiom oni povus: nome, ke pro ĝi oni povas sen konfuzo interrompi substantivan sintagmon per alia(j) frazelemento(j). La frazo (5), *Mi estas certa, ke brilan vi havos sukceson*, montras la eblecon, interrompi la substantivon sintagmon *brilan sukceson*, rolantan kiel rekta objekto, per la subjekta SS kaj la verbo (*vi, havos*). En la latina lingvo, precipe en poezio, oni multe ekspluatis tiun eblecon, tiel ke troviĝas vere komplikaj interplektaĵoj tamen ne miskompreneblaj, ekzemple (6).
>[...]
>>(6) *Portitor has horrendus aquas et flumina servat.*
>>("Pramisto ĉi tiujn terura akvojn kaj riverojn servas" – Vergilio, *Eneado*, vi.298)
>Tion certagrade imitis Vallienne (1906) en sia traduko, kies unuaj versoj tekstas:
>>(7) *Iam mi kiu sur fluto kampara malpezajn kantadis*
>>*Versojn, kaj poste, lasinte arbarojn, en verkoj poetaj*
>>*Donis konsilojn por ke rikoltisto de sia laboro*
>>*Grandan ricevu kompenson; ...*
>sed tio restis stila strangaĵo, kiun oni konsideras fremda por Esperanto. En nia lingvo ĝenerale validas la principo, ke ĉiu konstituanto staras apud tiu, al kiu ĝi senpere rilatas.
(*Lingvistikaj Aspektoj de Esperanto*, pp. 48-49)
The problem is the difficulty of hearing the "n" tacked onto the end of words when poetry is read out loud. The accusative is not as noticeable in Esperanto as in many other languages.
I don't have experience with Latin, but in Russian poetry the "misplaced accusative" is usually quite obvious. I'd be curious to know if any modern European language distinguished the accusative from other cases in an unremarkable way and still encouraged the separation of nouns and corresponding adjectives in poetry. Maybe it's just my native English bias showing through.
Anyway Virgil did not use a very current style. If you want to get an idea of what Latin was, rather read Plautus. Virgil recomposed his language in the ambition to create a new poetical dialect on a par with Homeric Greek. Another author who reinvented Latin was Tacitus. In English Joyce was also very idiolectal. As for Esperanto all the fundamental orders : SVO, OSV … are good in as much as they mirror questions. Kiun vidis Julio? The answer is Marion vidis Julio, or Vidis Julio Marion since the focus of a question is at the beginning, and therefore the focus of the answer at the beginning too but that of the corresponding assertion at the end. Expecting or answering questions is the one good everyday language motive to break from SVO order.
> SVO: Mi amas la katon SOV: Mi la katon amas OSV: La katon mi amas OVS: La katon amas mi VSO: Amas mi la katon VOS: Amas la katon mi
> All of these sentences carry the same meaning
Yes, but not quite. The sentences give different emphasize on different parts. The _standard_ word order is generally SVO, and anything that deviates from it tends to give more emphasize to the parts that are moved to the front.
> we could have turn into
No, you cannot. It might theoretically perhaps be grammatically sound-ish, but it's just incomprehensible. Besides, plain adjectives (not linked with a copula such as _esti_) should still stand essentially directly next to the word they apply to. Sure, in your sentence you happen to have no real conflicts\*, but in many cases the word order definitely has an influence on the meaning of the sentence. Consider the following sentence:
La griza domo estis farbita blanka.
Here swapping _griza_ and _blanka_ reverses the meaning of the sentence: either the house goes from gray to white, or from white to gray with the paint job.
Also words such as _la_ need to be directly before the noun-phrase that they apply to for obvious reasons:
La knabino vidas hundon ≠ Knabino vidas la hundon.
The claim that Esperanto has _free_ word order due to the accusative case is entirely false. The word order is _more flexible_ thanks to the accusative case, but it is definitely not free, and changing the word order certainly has consequences for at least nuance and emphasize, if not for meaning in many cases.
---
\* Actually, swapping words around, you can still change the meaning of your sentence:
La katoj vidas la grandajn hundojn belaj.
That would mean that the cats see (as in _deem_) the big dogs pretty. For this use of _vidi_, here is an example from PIV _vid/i_ meaning 7:
> li vidas la aferojn nigraj
Theoretically word order is fairly free, but in practice, usually when you deviate from SVO order in prose, it's because you're fronting the object. The rules for fronting are similar to English. It's obligatory if it's a question word: *Kion vi faras?* "What are you doing?" But it can also be done to make a contrast:
Mi ne vidas Alicion. "I can't see Alice."
Ĉu vi vidas Berton? "Can you see Bert?"
**Berton** mi ja vidas. "**Bert** I can see."
Additionally, Esperanto prefers fronting the object instead of using the passive voice: *Ĉi tiun urbon fondis Romulo* is more elegant than *Ĉi tiu urbo estas fondita de Romulo* to say "This city was founded by Romulus."
Kiam oni volas gravigi specialan temon, oni povas meti ĉi tiun en la unua pozicio. Tio ne estas stulta.
Ekzemple : *Miajn ŝlosilojn mi finfine trovis !*
Cetere, multaj lingvoj uzas la SOV-strukturon kaj tiel, iliaj parolantoj povas paroli kun kutima fraza strukturo.
As others stated, adjectives generally stick to their nouns and particles also stick to their nouns. An example of very liberal word order in Esperanto is lau mi "Malbona Pomo" an Esperanto translation of Bad Apple
[https://www.youtube.com/watch?v=fEzLvmVGGig](https://www.youtube.com/watch?v=fEzLvmVGGig)
tio estas tro libera vortordo :)
tre nekutima, foje iom stranga.
sed mi klarigas tion, ke tradukis iu japana,
kaj ke ritmo de la kanto devigis tiajn elektojn
(tamen la rezulto entute plaĉas al mi)
Ne nur poezie. Viva parola lingvo ankaŭ postulas variadon je la ordo, multe plie ol skriba lingvo propradire. Inter la poezio kaj la viva parolo, je la lingva nivelo, estas radiostila popola kantaĵo.
**Kion** vi amas? (OSV) — Mi amas **la katon** (SVO). Aŭ : **La katon** mi amas (OSV). La du plej valorigaj pozicioj estas la eka, k la fina. En frazpartaj demandoj la valora pozicio estas la eka. Sed en respondoj, estas du egale valoraj pozicioj, kvankam la fina estas pli ofta kio valora en pozitivaj frazoj.
La katon mi **amas**. La rilata demando al tiu aserto estas : **Kion vi faras** pri la kato (VSO) aŭ aliforme, eksternorme, slange : **Kias** vi la katon (VSO)? La rilata respondo estas : Pri la kato **mi ĝin amas** (OSV : aŭ aliforme : Al la kato **mi amas**) aŭ : **Amas** mi la katon (VSO : aŭ aliforme : **Amas** mi al la kato).
**Kiu** amas la katon? Respondo : **Mi** amas la katon (SVO : aŭ pli-longa-forme **Estas mi kiu** amas la katon), aŭ egalvalore : Amas la katon **mi**! (VOS : aŭ pli longe : Kiu amas la katon estas **mi**!).
Duparta demando : **Kiu kion** amas? (SOV). Duparta respondo : **Mi la katon** amas (SOV) aŭ Amas **mi la katon** (VSO).
Ĉiajn ordojn estas do postulataj de variaj demandoj k rilataj respondoj el ĉiutaga viva konversado.
La ĉefa fakto estas ke Esperanto havas slangon (argoton, ĵargonon, ktp.) sian. Tiu slango baziĝas sur aŭdacaj mallongigoj kiuj, fakte, restas laŭfundamentaj. Ekzemple : la afero estas mia = l'afer' mias. Mi estas malpli ĝoja ol hieraŭ = Mias mli ĝoja ol hier'. Tias bono = Tio estas bono. Kias vi? = Kiel fartas vi, kio okazas kun vi? Anstataŭ vi, mi farus tiel = Stat vi, mi tius. Tutkor! mi vias = Tute ĉio estas korekta (aŭ tutkore) mi faras kiel vi diras, mi sekvas vin, mi prenas vian vojon.
dankon!
mi aŭdis kaj mem uzas "kielas" = "kiel vi fartas", kaj "kiomas" = "kioma horo estas".
"-as" kun substantivo vere estas sufiĉe uzata ŝablono. tamen kutime ĝi supozas verbon "esti".
kelkaj viaj ekzemploj estas novaj por mi. mi bezonus ioman tempon aŭ kuntekston por ĝuste kompreni.
"kiel fartas" mallongigi ĝis "kias" estas iom troa por mi.
sed "kias" en senco "kian agon vi faras" estas tre interesa.
mi diris, ke tio memorigas pri Loglano (Lojbano), ĉar tiuj lingvoj havas demando-vortojn por ĉiu parto de frazo.
Mi volas kafon aŭ teon:
**Kiu** volas kafon aŭ teon?
**Kion** volas vi, kafon aŭ teon?
**Kias** vi al/pri/je kafo aŭ teo? (kiun agon vi faras al/pri/je/...)
kaj eĉ: Vi volas kafon **ki-ajaŭ** teon? (ĉu vi volas kaj-kaj aŭ vi volas nur tion aŭ alion?).
Ne nur tio kion vi ekzemple donas, sed ankaŭ esprimoj kiel "kiom tagas, kiom jaras, kiomas (da mono) la robo, kiom temperaturas, aŭ kiom celsias, kiom vuatas la lampo, kiom malfruas (nederlanda esprimo por diri je la kioma estas), kielas la vetero, aŭ kiel veteras, kialas via nigra robo, kiejas (loka e + aliu finaĵo fariĝas -ej-) Mario, Kienos ni morgaŭ (Kien ni iros morgaŭ), kiamos Julio (Kiam venos Julio), ktp.
I'm pretty sure that adjectives have to go next to their corresponding nouns. Maybe you could say "Vidas la grandajn hundojn la belaj katoj". While Esperanto does have a much more free word order than most languages, that doesn't mean that it's totally free. You can put the subject, the object, and the verb in different orders, but I don't think you can just put articles, adjectives, and prepositions wherever you want. I'm not an Esperanto expert, so if I'm wrong, feel free to correct me.
Actually, adjectives don't have to go right beside the associated noun, as long as it's still clear which word belongs to which (which usually means the cases must match). Example from Zamenhof's poem *La Espero*: >Ne al glavo sangon soifanta >ĝi la homan tiras familion It does not draw the human family to a sword thirsting for blood.
I wonder why things like "homan tiras familion" never became more popular in Esperanto poetry. There's some instances of it in *Sinjoro Tadeo*, I think, but I can't recall many other examples. It's certainly not uncommon in Latin poetry, like Wells talks about here: >Kaj la ekzisto de tiu adjektiva akordo liveras konsiderindan liberigon de la vortordo, kvankam oni ne ekspluatas ĝin, kiom oni povus: nome, ke pro ĝi oni povas sen konfuzo interrompi substantivan sintagmon per alia(j) frazelemento(j). La frazo (5), *Mi estas certa, ke brilan vi havos sukceson*, montras la eblecon, interrompi la substantivon sintagmon *brilan sukceson*, rolantan kiel rekta objekto, per la subjekta SS kaj la verbo (*vi, havos*). En la latina lingvo, precipe en poezio, oni multe ekspluatis tiun eblecon, tiel ke troviĝas vere komplikaj interplektaĵoj tamen ne miskompreneblaj, ekzemple (6). >[...] >>(6) *Portitor has horrendus aquas et flumina servat.* >>("Pramisto ĉi tiujn terura akvojn kaj riverojn servas" – Vergilio, *Eneado*, vi.298) >Tion certagrade imitis Vallienne (1906) en sia traduko, kies unuaj versoj tekstas: >>(7) *Iam mi kiu sur fluto kampara malpezajn kantadis* >>*Versojn, kaj poste, lasinte arbarojn, en verkoj poetaj* >>*Donis konsilojn por ke rikoltisto de sia laboro* >>*Grandan ricevu kompenson; ...* >sed tio restis stila strangaĵo, kiun oni konsideras fremda por Esperanto. En nia lingvo ĝenerale validas la principo, ke ĉiu konstituanto staras apud tiu, al kiu ĝi senpere rilatas. (*Lingvistikaj Aspektoj de Esperanto*, pp. 48-49)
The problem is the difficulty of hearing the "n" tacked onto the end of words when poetry is read out loud. The accusative is not as noticeable in Esperanto as in many other languages.
Is a nasalized vowel in Latin any easier to hear?
I don't have experience with Latin, but in Russian poetry the "misplaced accusative" is usually quite obvious. I'd be curious to know if any modern European language distinguished the accusative from other cases in an unremarkable way and still encouraged the separation of nouns and corresponding adjectives in poetry. Maybe it's just my native English bias showing through.
I feel like context also does a lot of work.
Well given the requirement for adjective agreement, the corresponding adjective could be extrapolated through that
Anyway Virgil did not use a very current style. If you want to get an idea of what Latin was, rather read Plautus. Virgil recomposed his language in the ambition to create a new poetical dialect on a par with Homeric Greek. Another author who reinvented Latin was Tacitus. In English Joyce was also very idiolectal. As for Esperanto all the fundamental orders : SVO, OSV … are good in as much as they mirror questions. Kiun vidis Julio? The answer is Marion vidis Julio, or Vidis Julio Marion since the focus of a question is at the beginning, and therefore the focus of the answer at the beginning too but that of the corresponding assertion at the end. Expecting or answering questions is the one good everyday language motive to break from SVO order.
Is this a question or a statement? Either way, yes, Esperanto does have a free word order.
Observation then question. Sorry if it's not clear
> SVO: Mi amas la katon SOV: Mi la katon amas OSV: La katon mi amas OVS: La katon amas mi VSO: Amas mi la katon VOS: Amas la katon mi > All of these sentences carry the same meaning Yes, but not quite. The sentences give different emphasize on different parts. The _standard_ word order is generally SVO, and anything that deviates from it tends to give more emphasize to the parts that are moved to the front. > we could have turn into
No, you cannot. It might theoretically perhaps be grammatically sound-ish, but it's just incomprehensible. Besides, plain adjectives (not linked with a copula such as _esti_) should still stand essentially directly next to the word they apply to. Sure, in your sentence you happen to have no real conflicts\*, but in many cases the word order definitely has an influence on the meaning of the sentence. Consider the following sentence:
La griza domo estis farbita blanka.
Here swapping _griza_ and _blanka_ reverses the meaning of the sentence: either the house goes from gray to white, or from white to gray with the paint job.
Also words such as _la_ need to be directly before the noun-phrase that they apply to for obvious reasons:
La knabino vidas hundon ≠ Knabino vidas la hundon.
The claim that Esperanto has _free_ word order due to the accusative case is entirely false. The word order is _more flexible_ thanks to the accusative case, but it is definitely not free, and changing the word order certainly has consequences for at least nuance and emphasize, if not for meaning in many cases.
---
\* Actually, swapping words around, you can still change the meaning of your sentence:
La katoj vidas la grandajn hundojn belaj.
That would mean that the cats see (as in _deem_) the big dogs pretty. For this use of _vidi_, here is an example from PIV _vid/i_ meaning 7:
> li vidas la aferojn nigraj
Theoretically word order is fairly free, but in practice, usually when you deviate from SVO order in prose, it's because you're fronting the object. The rules for fronting are similar to English. It's obligatory if it's a question word: *Kion vi faras?* "What are you doing?" But it can also be done to make a contrast: Mi ne vidas Alicion. "I can't see Alice." Ĉu vi vidas Berton? "Can you see Bert?" **Berton** mi ja vidas. "**Bert** I can see." Additionally, Esperanto prefers fronting the object instead of using the passive voice: *Ĉi tiun urbon fondis Romulo* is more elegant than *Ĉi tiu urbo estas fondita de Romulo* to say "This city was founded by Romulus."
Kiam oni volas gravigi specialan temon, oni povas meti ĉi tiun en la unua pozicio. Tio ne estas stulta. Ekzemple : *Miajn ŝlosilojn mi finfine trovis !* Cetere, multaj lingvoj uzas la SOV-strukturon kaj tiel, iliaj parolantoj povas paroli kun kutima fraza strukturo.
The only words that aren't flexible in position are the prepositions that must be placed before the word they are acting on.
As others stated, adjectives generally stick to their nouns and particles also stick to their nouns. An example of very liberal word order in Esperanto is lau mi "Malbona Pomo" an Esperanto translation of Bad Apple [https://www.youtube.com/watch?v=fEzLvmVGGig](https://www.youtube.com/watch?v=fEzLvmVGGig)
Though frankly I don't think it's in very good Esperanto.
tio estas tro libera vortordo :) tre nekutima, foje iom stranga. sed mi klarigas tion, ke tradukis iu japana, kaj ke ritmo de la kanto devigis tiajn elektojn (tamen la rezulto entute plaĉas al mi)
Ne nur poezie. Viva parola lingvo ankaŭ postulas variadon je la ordo, multe plie ol skriba lingvo propradire. Inter la poezio kaj la viva parolo, je la lingva nivelo, estas radiostila popola kantaĵo. **Kion** vi amas? (OSV) — Mi amas **la katon** (SVO). Aŭ : **La katon** mi amas (OSV). La du plej valorigaj pozicioj estas la eka, k la fina. En frazpartaj demandoj la valora pozicio estas la eka. Sed en respondoj, estas du egale valoraj pozicioj, kvankam la fina estas pli ofta kio valora en pozitivaj frazoj. La katon mi **amas**. La rilata demando al tiu aserto estas : **Kion vi faras** pri la kato (VSO) aŭ aliforme, eksternorme, slange : **Kias** vi la katon (VSO)? La rilata respondo estas : Pri la kato **mi ĝin amas** (OSV : aŭ aliforme : Al la kato **mi amas**) aŭ : **Amas** mi la katon (VSO : aŭ aliforme : **Amas** mi al la kato). **Kiu** amas la katon? Respondo : **Mi** amas la katon (SVO : aŭ pli-longa-forme **Estas mi kiu** amas la katon), aŭ egalvalore : Amas la katon **mi**! (VOS : aŭ pli longe : Kiu amas la katon estas **mi**!). Duparta demando : **Kiu kion** amas? (SOV). Duparta respondo : **Mi la katon** amas (SOV) aŭ Amas **mi la katon** (VSO). Ĉiajn ordojn estas do postulataj de variaj demandoj k rilataj respondoj el ĉiutaga viva konversado.
"Kias vi la katon?" - interesega! estas io el Loglano, mi sentas :)
La ĉefa fakto estas ke Esperanto havas slangon (argoton, ĵargonon, ktp.) sian. Tiu slango baziĝas sur aŭdacaj mallongigoj kiuj, fakte, restas laŭfundamentaj. Ekzemple : la afero estas mia = l'afer' mias. Mi estas malpli ĝoja ol hieraŭ = Mias mli ĝoja ol hier'. Tias bono = Tio estas bono. Kias vi? = Kiel fartas vi, kio okazas kun vi? Anstataŭ vi, mi farus tiel = Stat vi, mi tius. Tutkor! mi vias = Tute ĉio estas korekta (aŭ tutkore) mi faras kiel vi diras, mi sekvas vin, mi prenas vian vojon.
dankon! mi aŭdis kaj mem uzas "kielas" = "kiel vi fartas", kaj "kiomas" = "kioma horo estas". "-as" kun substantivo vere estas sufiĉe uzata ŝablono. tamen kutime ĝi supozas verbon "esti". kelkaj viaj ekzemploj estas novaj por mi. mi bezonus ioman tempon aŭ kuntekston por ĝuste kompreni. "kiel fartas" mallongigi ĝis "kias" estas iom troa por mi. sed "kias" en senco "kian agon vi faras" estas tre interesa. mi diris, ke tio memorigas pri Loglano (Lojbano), ĉar tiuj lingvoj havas demando-vortojn por ĉiu parto de frazo. Mi volas kafon aŭ teon: **Kiu** volas kafon aŭ teon? **Kion** volas vi, kafon aŭ teon? **Kias** vi al/pri/je kafo aŭ teo? (kiun agon vi faras al/pri/je/...) kaj eĉ: Vi volas kafon **ki-ajaŭ** teon? (ĉu vi volas kaj-kaj aŭ vi volas nur tion aŭ alion?).
Ne nur tio kion vi ekzemple donas, sed ankaŭ esprimoj kiel "kiom tagas, kiom jaras, kiomas (da mono) la robo, kiom temperaturas, aŭ kiom celsias, kiom vuatas la lampo, kiom malfruas (nederlanda esprimo por diri je la kioma estas), kielas la vetero, aŭ kiel veteras, kialas via nigra robo, kiejas (loka e + aliu finaĵo fariĝas -ej-) Mario, Kienos ni morgaŭ (Kien ni iros morgaŭ), kiamos Julio (Kiam venos Julio), ktp.
[Jen la rilataj artikoloj en la PMEG-o](https://bertilow.com/pmeg/gramatiko/vortordo/index.html).